سی ام سی چیست؟
کربوکسی متیل سلولوز یا به اختصار CMC، یکی از مشتقات سلولز است که بهعنوان یک پلیمر طبیعی محلول در آب شناخته میشود. این ماده به دلیل خاصیت غلظتدهندگی، تثبیتکنندگی و ایجاد بافت یکنواخت، در صنایع مختلف از جمله غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی، نساجی، رنگ و رزین و حفاری نفت کاربرد گستردهای دارد.
ساختار و فرمول شیمیایی CMC
کربوکسی متیل سلولوز از واکنش سلولز طبیعی (موجود در پنبه یا چوب) با مونکلرو استیک اسید در حضور قلیا (سدیم هیدروکسید) تولید میشود.
فرمول عمومی آن به صورت زیر است:
[C6H7O2(OH)x(OCH2COONa)y]n
در این ساختار، گروههای هیدروکسیل (-OH) موجود در سلولز با گروههای کربوکسی متیل (-CH2COONa) جایگزین میشوند و باعث میگردند سلولز در آب قابل حل شود.
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی کربوکسی متیل سلولوز
- پودر سفید یا مایل به زرد
- بدون بو و بدون مزه
- محلول در آب سرد و گرم
- ایجاد محلول شفاف و چسبناک
- pH محلول بین 6 تا 8
- مقاوم در برابر باکتریها و پایدار در شرایط محیطی مختلف
انواع CMC
CMC بر اساس درجه خلوص و درجه جایگزینی (DS) به دو نوع اصلی تقسیم میشود:
- CMC صنعتی (تکنیکال گرید) – برای استفاده در صنایع غیرخوراکی مانند حفاری، نساجی، رنگسازی و چسب.
- CMC خوراکی (فود گرید) – با خلوص بالا، مناسب برای صنایع غذایی و دارویی.
کاربردهای کربوکسی متیل سلولوز
1. در صنعت غذا
در صنایع غذایی، CMC فود گرید بهعنوان غلظتدهنده، پایدارکننده و بهبوددهنده بافت در محصولاتی مانند:
- بستنی، دسر، ماست و سس
- نان و کیک برای حفظ رطوبت
- نوشیدنیها برای جلوگیری از تهنشینی استفاده میشود.
2. در صنعت دارو و آرایشی
CMC به عنوان عامل تعلیقکننده، چسبنده و ژلساز در قرصها، کرمها، خمیر دندان و ژلهای آرایشی بهکار میرود.
3. در حفاری نفت و گاز
CMC صنعتی در سیالات حفاری به عنوان کنترلکننده ویسکوزیته و کاهشدهنده آب (Water Loss) استفاده میشود.
4. در صنایع نساجی و کاغذ
CMC نقش چسب، روانکننده و ضخیمکننده را دارد و باعث بهبود کیفیت چاپ، رنگ و سطح کاغذ میشود.
مزایای استفاده از CMC
- افزایش پایداری محصولات در برابر تغییر دما
- بهبود بافت، ویسکوزیته و یکنواختی
- محلول در آب و سازگار با محیط زیست
- جایگزین مناسب برای ژلاتین و سایر صمغها
شرایط نگهداری
CMC باید در محیط خشک، خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود. تماس آن با رطوبت باعث چسبندگی و کاهش کیفیت محصول میگردد.
جمعبندی
کربوکسی متیل سلولوز (CMC) مادهای چندمنظوره با کاربردهای فراوان در صنایع مختلف است. ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی منحصربهفرد آن، این ماده را به یکی از پرمصرفترین افزودنیها در جهان تبدیل کرده است.
اگر به دنبال خرید سی ام سی با کیفیت و قیمت مناسب هستید، میتوانید از بخش محصولات بازدید کرده و با کارشناسان ما تماس بگیرید.