از فسفر به شکل اسید فسفری در کشاورزی و به عنوان دفع کننده سموم و آفات استفاده می‌شود. در کودهای شیمیایی فسفردار برای اعلام درصد فسفر از میزان درصد اسید فسفریک استفاده می‌کنند.
از تجزیه مواد آلی مو جود در خاک، اسید فسفریک به دست می‌آید. این اسید فسفریک، قابل جذب در گیاه است اما به عنوان کود شیمیایی قابل مصرف نیست. با حضور کلسیم، کود فسفردار موجود در خاک‌های قلیایی و همین‌طور آهن و آلومینیوم موجود در خاک‌های اسیدی، قسمت زیادی از کود فسفردار تثبیت می‌شود.
در سال اول این کود قابل جذب در گیاه وجود دارد و بخش کوچکی از آن در سال بعد قابلیت جذب توسط گیاه را پیدا می‌کند. میزان جذب به روش کود دهی، نوع بافت و ترکیبات موجود در خاک و سابقه مصرف کود فسفردار در این خاک بستگی دارد.
کودهای فسفردار از نظر میزان حلالیت و حرکت کود در خاک محدود است. به همین دلیل قبل از انجام کاشت کودهای فسفردار به صورت نواری به خاک داده می‌شود، آن هم مستقیما در ناحیه‌ای که ریشه رشد می‌کند.
اگر pH خاک به 6 الی 6.5 برسد به افزایش حلالیت و جذب فسفر کمک می‌کند. برای تغییر pH در خاک‌های اسیدی آهک و در خاک‌های قلیایی گوگرد اضافه می‌کنند.
فسفر در گیاهان به دوشکل آنیونی زیر قابل جذب است.
- مونو فسفات H2PO–4
- دی فسفات HPO4-2
انواع کودهای فسفردار شامل:
- مونو فسفات آمونیوم
- سوپر فسفات ساده
- سوپر فسفات تریپل
نقش فسفر در گیاه:
- فسفر برخلاف نیتروژن و گوگرد در بالاترین سطح اکسیداسیون قرار دارد.
- پس از جذب توسط گیاه، فسفر به استرهای ساده فسفات تبدیل می‌شود و یا ممکن است از طریق پیروفسفات به فسفات‌های دیگر متصل شود.
- فسفر یکی از عناصر مهم برای تولید بذر و میوه است و در صورت کمبود فسفر و ازت بالا، تشکیل میوه متوقف می‌شود.
- فسفر گسترش ریشه را تقویت می‌کند.
- فسفر باعث انتقال انرژی و تقسیم سلولی می شود.
- در کربن‌گیری گیاه نقش دارد.
- باعث گل‌دهی گیاه و تعجیل در بلوغ در گیاه می‌شود.
علائم کمبود فسفر در گیاه:
- کندی رشد قسمت‌های هوایی و ریشه در گیاه.
- افزایش رشد طولی گیاه و کاهش تولید ساقه جانبی.
- رنگ حاشیه برگ‌ها، قرمز یا ارغوانی شده و پایین‌ترین برگ گیاه زرد شده و این زردی به دمبرگ منتقل شده و برگ ریزش می‌کند.
- به نظر می‌رسد یکی یکی برگ‌ها از پایین زرد شده و ریزش می‌کند. (در کمبود ازت، فقط پهنک زرد می‌شود و با یک ضربه دست به برگ، برگ می‌افتد.)
- کمبود فسفر باعث کاهش فعل و انفعالات و سوخت و ساز نظیر تبدیل قند به نشاسته می‌شود.
- در کمبود فسفر، تعداد برگ‌ها کاهش می‌یابد و جوانه‌ها از بین می‌روند. همچنین تعداد شکوفه‌ها و میوه‌ها کاسته می‌شود.
- در کمبود فسفر در بعضی از میوه‌ها، گوشت میوه نرم و شیره میوه خیلی ترش و خاصیت انبارداری آن کاهش می‌یابد.
درج دیدگاه